Kuş Dostu Bina Tasarım Rehberi Kent Dergisinde
Yoğun yapılaşmanın olduğu şehirler kuşlar için tuzaklarla dolu bir labirente dönüşebiliyor ve her yıl milyonlarca kuş cam binalara çarparak ölüyor. Marmara Belediyeler Birliğinin yayın hayatına Nisan 2020 tarihinde başlayan yeni dergisi Kent ilk sayısında Toronto Belediyesi’nin Kuş Dostu Bina Tasarımı rehberinin Türkçesini okurlarıyla paylaştı.
2019 yılının başında yapılan bir araştırma ile Kuzey Amerika’da 1970 yılına kıyasla artık 3 milyar daha az kuşun yaşadığı ortaya çıktı. Uzmanlar, bu ölümlerin büyük bir kısmının kuşların binalara çarpmasından kaynaklandığı yönünde görüş belirtti. Yabani kuşları ve doğal yaşamı korumayı amaçlayan çevre örgütü New York City Audubon’ın ölçümlerine göre her yıl 90 binden fazla kuş şehirde binalara çarpıyor ve çok sayıda kuş ölüyor. American Bird Conservancy ise bu sayının Kuzey Amerika’da 600 milyonu bulduğunu ifade ediyor. Decline of the North American Avifauna başlıklı çalışmaya göre ise iklim değişikliği, doğal ortam ve avlanma kaybıyla birlikte camlara çarpma Kuzey Amerika’daki kuş popülasyondaki yüzde 29’luk düşüşün sebepleri arasında yer alıyor. Yüksek cam gökdelenler uçuş örüntülerini kesintiye uğratmaları ve kuşların camdaki yansımalar ve yapay aydınlatmalar yüzünden yaşadığı kafa karışıklığı yaşamaları bu yapıları problemin önemli bir parçası haline getiriyor.
ABD’de bir yıl içerisinde milyonlarca kuş gökdelenler yüzünden ölürken New York ve Şikago, kuşların ana göç yolları üzerinde olduğu için en çok ölümün gerçekleştiği yerler arasındalar. Bu ölümleri büyük ölçüde engellemek amacıyla New York’ta belediye meclisinde geçirilen yasal düzenleme 2020 yılının Aralık ayında yürürlüğe girecek ve cam yapılara çarpmaya bağlı gerçekleşen ölümleri azaltmayı hedefleyecek. Yasa tasarısı, 23 metre ve üzerinde olan yeni cam binaların (yaklaşık 7 kat) yüzeylerinin kuşlara daha görünür olacak şekilde tasarlanmasını gerektiriyor.
TORONTO’NUN REHBERİ TÜRKÇESİYLE KENT DERGİSİNDE
Kuzey Amerika’daki birçok kent, yapılı çevreyi daha kuş dostu kılmak adına rehberler oluşturdu. 2011 yılında San Francisco, kuşlar için güvenli bina standartlarını benimseyen ilk büyük şehir olsa da bu standartları uygulamak zorunlu değildi. Minnesota eyaleti ve daha küçük Kaliforniya şehirleri de benzer yönetmelikler yaptılar.
Toronto ilk olarak 2007 yılında kuş dostu cam binalar için iyi uygulamalar içeren “Bird-Friendly Best Practices Glass” isimli bir rehber yayınladı ve Kuzey Amerika’daki pek çok şehir bu çalışmayı örnek aldı ve kopyaladı. Bu rehberde yeni yapılacak ve var olan binaların göçmen kuşlar için nasıl daha az tehlikeli hale getirilebileceğine ilişkin kapsamlı ve ezberbozan stratejiler yer almaktaydı. Bu rehberdeki ilkeler mimarların, kuşları koruyan grupların, kalkınma ve emlak yönetim şirketlerinin ve belediye personelinin katılımıyla gerçekleştirilmiş. Ortaya çıkan ürün ise kentsel çevrenin göçmen kuşlar için yarattığı tehlikeye dikkat çekmiş ve göçmen kuş ölümlerinin azaltılması noktasında herkesin üzerinde düşen bir rol olduğunu ortaya koymuş durumda.
Toronto Belediyesi’nin 2016 yılında güncellenen Kuş Dostu Bina Tasarımları rehberinin Kent dergisinin ilk sayısında yayınlanmış Türkçe versiyonunun pdf’ine haberin ekinden ulaşabilirsiniz.
