"Marmara'nın Yerel Diplomasi Analizi: Yerel Yönetimlerin Küresel Bağlantıları" Raporu Yayınlandı

Marmara Bölgesi’nde dış ilişkiler konusunda belediyeler tarafından yürütülen çalışmaları ortaya çıkarmak, dış ilişkiler konusundaki kurumsal, yasal ve finansal kapasite, ihtiyaç ve sorunları tespit etmek ve bu sorunların üstesinden gelmek için atılabilecek adımları içeren politika önerileri geliştirmek amacıyla Aralık 2022 – Ocak 2024 tarihleri arasında Marmara Bölgesi Yerel Diplomasi Araştırması gerçekleştirildi. Balıkesir, Bilecik, Bursa, Çanakkale, Edirne, İstanbul, Kırklareli, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova illerinde MBB üye belediyelerinin tamamı saha araştırmasına dahil edildi. Yüz yüze, telefon üzerinden ve e-posta yoluyla yapılan, açık uçlu ve seçmeli sorulardan oluşan anket aracılığıyla belediyelerden alınan bilgi ve görüşler 8 ana başlık altında değerlendirildi. Bu kapsamda, belediyelerin dış ilişkilere dair kurumsal yapıları ve belediye personelinin dış ilişkilere dair görüşlerinin yanı sıra belediyelerin uluslararası ağlara üyelikleri, kardeş şehir ilişkileri, uluslararası projelere dahiliyeti, uluslararası iş birliği sözleşmeleri, uluslararası etkinliklere katılımı ve küresel gündeme dair farkındalıkları ve çalışmaları incelendi.

Raporda, araştırmanın bulguları bütüncül olarak bölgesel ölçekte, il kırılımlarına göre ve belediye ölçeği (büyükşehir, il, büyükşehir ilçe, ilçe ve belde) dikkate alınarak detaylı bir şekilde analiz edildi. Belediyelerin kurumsal kapasiteleri ve ihtiyaçları göz önüne alınarak yapılan analizler neticesinde hem belediyelere hem de yerel diplomasi alanında çalışma yürüten ilgili tüm paydaşlara yönelik öneriler geliştirildi. Ayrıca Prof. Dr. Birgül Demirtaş’ın "Değişen Uluslararası Siyasette Yerel Diplomasinin Rolü" başlıklı makalesine de raporda yer verildi.

Raporda Öne Çıkan Bulgular

Belediyelerin Dış İlişkilere Dair Kurumsal Yapıları

• Yalnızca %29 oranında belediyede özel bir dış ilişkiler birimi bulunuyor. Bu belediyelerin %85’i belediyelerinde dış ilişkiler birimi kurulma sebepleri arasında proje faaliyetleri yürütmeyi gösteriyor. Buna paralel olarak, belediyelerin %79’unda belediye üst yönetiminin dış ilişkiler biriminden en büyük beklentisi proje geliştirilmesi.

Belediye Personelinin Dış İlişkilere Dair Görüşleri

• Belediye temsilcilerinin %58’i ulusal dış politikaların belediyelerin dış ilişkilerini etkilediğini, %93ü belediyelerin dış ilişkiler konusunda aktif rol üstlenmeleri gerektiğini, %69’u belediye bünyesinde dış ilişkiler faaliyeti yürütürken en büyük zorluğun bütçe yetersizliği olduğunu, %85’i dış ilişkiler faaliyetlerini daha etkili yürütebilmek için ilgili mevzuatta değişiklik yapılması gerektiğini düşünüyor.

Belediyelerin Uluslararası Ağlara Üyelikleri 

• Belediyelerin yalnızca %36’sı uluslararası bir kent ağına üye. Belediyeler, ağlardan özellikle farklı kentler ve kurumlarla iş birliği geliştirilmesine aracılık etme, bilgi ve deneyim paylaşımı için platform sağlama ve iyi uygulamaları paylaşma rolleri konularında destek alırken uluslararası ağlara bilgi ve tecrübe paylaşımı noktasında katkı sunuyor. İklim değişikliği ve çevre belediyelerin çoğunluğunun kent ağları ile iş birliği yaptığı konular arasında karşımıza çıkıyor.

Belediyelerin Kardeş Şehir İlişkileri

• Belediyelerin %65’inin yurt dışından en az bir tane kardeş şehri var. Bu ilişkilerin %81’inde belediye başkanının/başkan yardımcısının inisiyatifi rol oynuyor. Belediyelerin %70’i farklı kardeş şehirleriyle ilişkilerinde görüşme sıklığı ve iş birliği yürütme bakımından farklılıklar olduğunu ifade ediyor. Bütçe yetersizliği, nitelikli personel yetersizliği ve dil bariyeri ise hem kardeş şehir ilişkisi kurma hem de mevcut ilişkiyi yürütme sürecinde belediyelerin en sık dile getirdiği üç sorun.

Belediyelerin Uluslararası Projelere Dahiliyeti

• Belediyelerin %45’i ortakları arasında yabancı kurumların da olduğu veya uluslararası bir kuruluş tarafından fonlanan, bitmiş ya da devam eden en az bir projeleri olduğunu belirtiyor. Bu belediyelerin yarısından fazlasının projeleri Erasmus, Ufuk Avrupa (Horizon), Karadeniz İşbirliği ve Türkiye ve Avrupa Birliği Arasında Şehir Eşleştirme Hibe Programı dışında kalan diğer Avrupa Birliği Hibe Programları kapsamında finansal olarak destekleniyor. İklim değişikliği ve çevre teması uluslararası proje yürüten belediyelerin çoğunluğunun (%61) en az bir projesinin konusunu oluşturuyor. Proje başvurularının olumsuz sonuçlanması ise uluslararası projeler konusunda en öne çıkan sorun.

Belediyelerin Uluslararası İş Birliği Sözleşmeleri

• Belediyelerin yalnızca %24’ü iş birliği protokolleri/sözleşmeler yoluyla uluslararası düzeyde iş birliği yapıyor. Kültür teması bu iş birliklerinde en öne çıkan tema olarak karşımıza çıkıyor. Sözleşme ve protokollerin kağıt üzerinde kalması ve dil bilen personel eksikliği, sözleşme/protokol yoluyla kurulan iş birliklerini yürütme sürecinde en yaygın gözlemlenen sorun.

Belediyelerin Uluslararası Etkinliklere Katılımı

• Belediyelerinin %56’sı uluslararası etkinliklere katılım sağlıyor. Katılım sağlanan etkinlikler arasında belediyelerin kardeş şehirlerinin düzenlediği etkinlikler %66’lık oranla ön plana çıkarken etkinlik türü olarak teknik gezi/çalışma ziyareti %69 oranıyla ilk sırada yer alıyor. Uluslararası etkinliklere katılımı kısıtlayan en önemli neden ise belediyelerde katılım için yeterli finansal kaynağın olmaması.

Belediyelerin Küresel Gündeme Dair Farkındalıkları ve Çalışmaları

• Araştırmaya katılan belediyeler arasında en çok bilinen uluslararası gündem %63 oranıyla Paris Anlaşması. Öte yandan belediyeler arasında en çok çalışma yürütülen gündem %29 oranıyla Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündemi olarak karşımıza çıkıyor.

Türkçe raporu indirmek için buraya tıklayınız.

İngilizce raporu indirmek için buraya tıklayınız.

Raporla ilgili görüş ve sorularınız için [email protected] adresine yazabilirsiniz.