Yerel Diplomasi
Dünya nüfusunun yarısından fazlası şehirlerde yaşamaktadır. Şehirleşme hızının artması ve küreselleşmenin etkisiyle şehirlerin rolleri, imkanları, sorumlulukları ve etki alanları da artmaktadır. İçinde yaşadığımız ‘şehirler çağı’nda artık ülkeler kadar şehirler de küresel aktörler olarak birbirleriyle etkileşim halinde faaliyet göstermekte, kardeş şehir ilişkileri kurmakta, uluslararası kent ağları oluşturmakta ve pek çok uluslararası paydaşla tematik işbirlikleri geliştirmektedir.
Günümüzde küresel sorunların çoğunun çıkış noktası olan şehirler, aynı zamanda bu sorunların çözümünde kilit aktörler olarak rol almaktadır. Ayrıca şehirler, küresel barış ve birlikte yaşama kültürünün tesis edilmesine katkı sunmaktadır. Bu noktada yerel diplomasi, geleneksel diplomasiden ayrılan fakat onu destekleyen bir yaklaşım olarak karşımıza çıkmaktadır. Pek çok yumuşak güç unsurunu araç olarak kullanan yerel diplomasi, uygulama ve sonuç odaklı mekanizmalar olarak tanımlanabilecek şehirleri küresel düzlemde ön plana taşımaktadır.
Marmara Belediyeler Birliği de Marmara Bölgesi’ndeki yerel yönetimler nezdinde yerel diplomasi konusunda bilinç oluşturmak, bilgi ve tecrübe paylaşımına zemin hazırlamak, iyi uygulamaları yaygınlaştırmak ve işbirliği ağları oluşturmak amacıyla çeşitli faaliyetler yürütmektedir. Marmara Belediyeler Birliği üye belediyelerinin dış ilişkilerinden sorumlu birim temsilcilerinden oluşan Yerel Diplomasi Platformu kapsamında, uluslararası paydaşlarla işbirliği, dayanışma ve diyalog kültürü geliştirilmesinde, uluslararası barış ve uzlaşı ortamı inşasında ve iklim değişikliği, göç gibi yerel yansıması bulunan küresel sorunların çözümünde yerel diplomasinin etkin bir araç olarak kullanılması teşvik edilmektedir.
Marmara Belediyeler Birliği, belediyelerin yerel diplomasi faaliyetlerinin ulusal politikalar ve bağlı olunan uluslararası sözleşmelerle uyumlu olması ve başta Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları olmak üzere küresel gündemle ilişkilendirilmesi, ulusal ve uluslararası normların ve gündemin ise belediyelerin talep ve ihtiyaçlarına göre şekillenmesi amacıyla çalışmalar yürütmektedir. Diplomasi ve protokol kuralları, uluslararası proje, yarışma ve fon çağrılarına erişim, uluslararası toplantılara katılım, kardeş şehir ilişkileri, uluslararası kent ağları ve kuruluşlarla ilişkiler, kamu diplomasisi ve proje yönetimi gibi alanlarda yerel yönetimlerin çalışmalarını destekleyici ve kapasitelerini güçlendirici faaliyetler gerçekleştirmektedir.
Uluslararası Üyelikler
AVRUPA YEREL DEMOKRASİ BİRLİĞİ (ALDA)
MBB, 1999 yılında Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi girişimiyle kurulan ve temel olarak yerel düzeyde sivil katılımın ve iyi yönetişimin desteklenmesi ile yerel yönetimler ve sivil toplum arasındaki işbirliğinin geliştirilmesini amaçlayan Strazburg merkezli Avrupa Yerel Demokrasi Birliği’nin (ALDA) 2017 yılından beri üyesidir.
40 farklı ülkeden yerel yönetim ve sivil toplum kuruluşlarının yanı sıra bireysel üyelerin de yer aldığı 250’den fazla üyeye sahip olan ALDA, üyeleri ve diğer ortaklar arasında bilgi paylaşımı ve işbirliğini kolaylaştıran büyük bir ağ ve bilgilendirme platformu olma niteliği taşımaktadır. ALDA, aktif Avrupa vatandaşlığının sağlanmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirdiği ALDA Avrupa, Balkanların Batısı ve Avrupa’ya komşu bölgelerde iyi yönetişim, vatandaş katılımı, Avrupa’ya entegrasyon ve adem-i merkeziyetçiliğin teşviki için ALDA İşbirliği ve eğitim programları, özel amaçlara yönelik proje asistanlığı ve kapasite geliştirme aktivitelerinde uzman ALDA Plus olmak üzere 3 başlık altında faaliyet göstermektedir.
Detaylı bilgi için: alda-europe.eu
AVRUPA ENERJİ KENTLERİ (ENERGY CITIES)
MBB, 2023 yılında Avrupa Enerji Kentleri’ne (Energy Cities) üye olmuştur. 1990 yılında Brüksel’de kurulan ağ, yerellik ve sürdürülebilirlik ilkelerinin önderliğinde Avrupa’daki kentlerin enerji sistemlerinde ve enerji politikalarında radikal bir değişim yaratmayı, Avrupa’yı 2050 yılına kadar iklim nötr bir kıta haline getirme çabalarına katkı sunmayı ve enerji dönüşümü sürecinde yereli de aktif bir paydaş haline getirmeyi amaçlamaktadır. 30 ülkeden 170’in üzerinde kurumu tek bir çatı altında birleştiren ağ kapsamında yenilenebilir enerjiyi, enerji verimliliği sağlayan akıllı teknolojilerin kullanımını ve kaynağın verimli harcanmasını teşvik eden çalışmalar yürütülmektedir. Ayrıca, yerel yönetimlerin enerji dönüşümü sürecindeki etkilerini artırmak için Avrupa Birliği ve üye devletlerde savunuculuk ve diyalog kurma çalışmaları yapmaktadır.
Detaylı bilgi için: https://energy-cities.eu/
KÜRESEL SU OPERATÖRLERİ İŞ BİRLİĞİ AĞI (GWOPA)
MBB, UN-Habitat tarafından kurulan Küresel Su Operatörleri İş Birliği Ağı'na (GWOPA) 2023 yılında üye olmuştur. 2009 yılında Almanya’nın Bonn şehrinde kurulan ağ, su ve kanalizasyon idareleri ve ilgili diğer kuruluşlardan oluşmaktadır. Yaklaşık 500 üye ve partner kuruluşun yer aldığı ağın amacı, dünya genelinde su ve kanalizasyon idarelerinin kaliteli hizmetler sunmalarına ve birbirlerini desteklemelerine yardımcı olmaktır. Bu kapsamda GWOPA, kapasite geliştirme çalışmaları yürütmekte ve üyeleri arasında bilgi ve tecrübe paylaşımını desteklemektedir. Üyelerine araştırma-geliştirme, raporlama ve izleme konusunda araçlar sunmakta ve rehberlik etmektedir. Üyelerinin uluslararası iş birliklerinin geliştirilmesi ve dünyadaki gelişmeleri takip edebilmesi için platform yaratmaktadır. Ağ, temiz su ve sanitasyona erişime odaklanan 6. Sürdürülebilir Kalkınma Amacı’nın gerçekleştirilmesine katkı sunmaktadır.
Detaylı bilgi için: gwopa.org
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İÇİN YEREL YÖNETİMLER (ICLEI)
MBB, Sürdürülebilirlik için Yerel Yönetimler (Local Governments for Sustainability – ICLEI) ağının 2023’ten beri üyesidir. ICLEI, hızla gelişmekte olan kentsel yaşamı sürdürülebilirlik ideallerini gözeterek var etmeyi kendine hedef edinmektedir. 125 ülkeden 2500'den fazla yerel ve bölgesel yönetimin ve ağlarının dahil olduğu küresel bir ağ olan ICLEI, 1990 yılında Toronto merkezli olarak kurulmuştur. Üyelerinin sürdürülebilirlik politikalarını etkilemeyi hedefleyerek düşük emisyonlu, doğa odaklı, adil, dayanıklı ve döngüsel gelişmeyi teşvik etmektedir. ICLEI, üye sayısı ve çeşitliliği sayesinde hem yerel ve bölgesel aktörler arasında bağ kurulmasını teşvik etmekte hem de düzenlediği etkinlikler ile kamu kurumları, uluslararası kuruluşlar, finansal kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları gibi farklı sektörleri bir araya getirmektedir. Ayrıca, üyelerine çalışmalarını ve uygulamalarını küresel kanallarda sergileme ve temsil etme imkanı sağlamaktadır.
Detaylı bilgi için: https://iclei.org/
ULUSLARARASI KATILIMCI DEMOKRASİ GÖZLEMEVİ (IOPD)
MBB, 2024 yılında Uluslararası Katılımcı Demokrasi Gözlemevi’ne (International Observatory of Participatory Democracy – IOPD) üye olmuştur. 2001 yılında kurulan ağ, yerel düzeyde katılımcı demokrasi pratiklerini güçlendirmeyi hedeflemektedir. Merkezi İspanya’nın Barselona kentinde bulunan ağ, temel olarak vatandaş katılımına dair iyi uygulamaları uluslararası seviyede ödüllendirmeye ve yaygınlaştırmaya, katılımcı demokrasi alanında bilgi üretme sürecine katkı sunmaya, üyeleri arasında iş birliği geliştirmeye ve kamu yönetimleri için politika önerileri geliştirmeye yönelik çalışmalar yürütmektedir. Bu çalışmalar arasında her yıl düzenledikleri uluslararası konferans ve “Vatandaş Katılımında En İyi Uygulama Ödülü” yer almaktadır. Ayrıca, katılımcı demokrasiye dair iyi uygulamaların ve güncel bilgilerin yer aldığı yayınları ve iyi uygulama deneyimlerini IOPD web sitesinde paylaşmaktadır.
Detaylı bilgi için: https://www.oidp.net/en/
GÜNEYDOĞU AVRUPA YEREL YÖNETİM BİRLİKLERİ AĞI (NALAS)
MBB, Güney-Doğu Avrupa Yerel Yönetim Birlikleri Ağı’na (NALAS) 2008 yılından bu yana tam üyedir. Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi ile yakın temas içinde olan NALAS, siyasi olmayan, bağımsız ve çok-kültürlü bir ağdır. Merkezi Makedonya’nın başkenti Üsküp’te bulunan NALAS, bölgedeki yerel yönetimlerin kapasitelerinin artırılması için katkıda bulunmakta, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı prensiplerine uygun çalışmaktadır. NALAS; Arnavutluk, Bulgaristan, Bosna-Hersek, Hırvatistan, Karadağ, Kosova, Makedonya, Moldova, Romanya, Sırbistan ve Slovenya’nın ulusal yerel yönetim birlikleri ile MBB’den oluşmaktadır. NALAS, Güney-Doğu Avrupa’dan 12 ülkeden 14 yerel yönetim birliği ve bunların temsil ettiği yaklaşık 80 milyonluk nüfus ve 9000 yerel yönetimden oluşan çok büyük bir ağdır. MBB, NALAS bünyesinde çeşitli alanlarda faaliyet gösteren çalışma gruplarında ve projelerde aktif olarak yer almaktadır.
Detaylı bilgi için: www.nalas.eu
TÜRK DÜNYASI BELEDİYELER BİRLİĞİ (TDBB)
MBB, 2010 yılından bu yana Türk Dünyası Belediyeler Birliği’ne tam üyedir. 2003 yılında İstanbul merkezli kurulan Türk Dünyası Belediyeler Birliği’nin Türkiye, Azerbaycan, Kırgız Cumhuriyeti, Bosna-Hersek, Rusya Federasyonu Dağıstan Cumhuriyeti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Moldova, Moğolistan, Makedonya, Irak Cumhuriyeti, Kosova Cumhuriyeti, Pakistan İslam Cumhuriyeti, Macaristan, Kazakistan ülkelerinden üye belediyeleri ve birlikleri bulunmaktadır. Marmara Belediyeler Birliği, Türk Dünyası Belediyeler Birliği ile işbirliğini geliştirmeyi ve ortak faaliyetleri yürütmeyi amaçlamaktadır.
Detaylı bilgi için: www.tdbb.org.tr
BİRLEŞMİŞ KENTLER VE YEREL YÖNETİMLER ORTA DOĞU VE BATI ASYA BÖLGE TEŞKİLATI (UCLG-MEWA)
MBB, 2014 yılından bu yana Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler Orta Doğu ve Batı Asya Bölge Teşkilatı’na (UCLG-MEWA) yerel yönetim statüsünde üyedir. UCLG-MEWA, bölgede bulunan yerel yönetimler arasında işbirliği oluşturmak, yerel yönetimin değerlerini, amaçlarını ve çıkarlarını koruyarak, demokratik yerel yönetim anlayışının dünyadaki birleşik sesi ve sözcüsü olmayı hedeflemektedir.
Detaylı bilgi için: www.uclg-mewa.org/tr